Cumhurbaşkanı yerel iş adamlarıyla bir araya geldi
Cumhurbaşkanı konuşmasında ekonomik kalkınmada yeni yaklaşımlara odaklanarak ekonomik büyüme oranının %6-7’ye getirilmesi gerektiğini, bu amaçla özel girişimlere maksimum destek sağlanmasının önemini belirtti.
Kasım-Jomart Tokayev, devlet ile girişimciler arasında yeni bir "toplum anlaşmasını" imzalama çağrısında bulunarak şöyle konuştu: “Bu anlaşmanın özü şu şekilde ifade edilebilir. Devlet, iş için en uygun koşulları ve özel mülkiyetin korunmasını sağlayacak. Buna mukabil girişimciler vergi ödeme, yatırım yapma, istihdam yaratma ve çalışanları için rahat çalışma koşulları sağlama gibi yükümlülüklerini dürüstçe yerine getirecektir.”
Devletin her işadamını yasayı ihlal edebilecek biri olarak algılamaması, işadamlarına yardım etmesi gerektiğini vurgulayan Tokayev, işadamlarının da şikayetçi ve talep edici değil, devlet kurumlarıyla aynı haklara sahip partner olmaları gerektiğini belirtti.
Cumhurbaşkanı, acilen çözüm gerektiren öncelikli konuların, hukuk üstünlüğü ve özel mülkiyetin korunmasının sağlanması olduğunu altını çizerek söyledi.
Mahkeme kararlarının 60'ından fazlasının vatandaşların ve işletmelerin lehine çıkarıldığını dile getiren Tokayev, aynı zamanda işletmelerin mahkemeye başvurmasına zorlayan devlet mekanizmasındaki sistemli hatalar üzerinde de yeterli çalışma yapılmadığını dile getirdi. Bu bağlamda, Kabineye Yüksek Mahkeme ve Ulusal Girişimciler Odası ile birlikte, kamu kurumlarının çalışmalarında olumsuz uygulamaları kapsamlı bir şekilde analiz etme ve bunları ortadan kaldırmak için etkili önlemler alma talimatı verilmiştir.
Diğer bir öncelikli konunun, yasa dışı yollarla elde edilen varlıkların devlete iadesinde devletin ve iş dünyasının çıkarları arasındaki dengeyi korumak olduğunu söyleyen Cumhurbaşkanı, konuyla ilgili bir süre önce kabul edilen yasanın bir nevi toplumsal mutabakat tutanağı olduğunu dile getirdi. Tokayev, “Dürüst iş dünyasının, yabancı ve Kazak yatırımcıların endişe etmeleri için bir sebep yok.” dedi.
Kasım-Jomart Tokayev, ülkenin büyük iş adamlarını metalurji, kimya, makina mühendisliği ve diğer sektörlerde büyük projeler hayata geçirmeye çağırdı.
Konuşmanın bir diğer önemli hedefi ise ekonomiyi canlandıracak adil vergilendirmenin sağlanmasıydı.
Ekonominin gelişmesine ivme kazandıracak adaletli vergilendirmenin önemini vurgulayan Cumhurbaşkanı, "Hükümet yeni Vergi Kanunu'nda vergi kaçakçılığıyla mücadele için etkin bir mekanizma oluşturmalıdır." talimatını verdi.
Vergi tahsilatında dengesizliklere dikkat çeken Tokayev, “Ülkede genelinde tahsil edilen tüm vergilerin %80’i yaklaşık 260 şirket tarafından ödeniyor. Uzmanların değerlendirmelerine göre, ülkemizdeki faal nüfusun 4 milyonu gelirleri üzerinden vergi ödemiyor. Mikro ve küçük işletmeler, basit vergilendirme usulüne rağmen cirosunu gizleyip olduğundan az gösteriyor. Bu işletmelerin %70’i cirosunun 5 mln tenge altına göstererek, basit vergilendirme usulüne göre %6 oranında vergi ödüyorlar. Bu nedenle, yeni vergi politikasının temel hedeflerinden biri, vergilendirme işlemlerini basitleştirerek halk ve iş dünyası ile etkin etkileşim yoluyla aktif vergi mükellefi sayısının artırılması olmalıdır. Vergi ödemek, vergilerden kaçınmak ve yerel denetim kurumları ile anlaşarak risk almaktan daha karlı ve daha kolay hale gelmelidir.” diye konuştu.
Sanayi üretimin önemi üzerinde duran Cumhurbaşkanı Tokayev, “Yüksek katma değerli üretime dayalı ve sürdürülebilir bir ekonominin temelini, orta ve yüksek katma değerli ürünleri üreten imalat sanayi oluşturuyor. Aynı zamanda birçok işletmenin faaliyetini uzun süre sürdürememesi bu yönde pek çok büyük engelin mevcut olduğunu göstermektedir. Firmaların sadece dörtte biri açıldıktan sonra ikinci yıl faaliyetine devam ediyor. Kıyaslama yapacak olursak, diğer ülkelerde bu oran %70-80’e eşittir." dedi. Kasım-Jomart Tokayev’e göre, petrol sektörü serviş şirketleri, ülke ekonomisinin büyümesi ve çeşitlendirilmesinde sürükleyici güç haline gelmelidir.
Orta ölçekli işletmelerin gelişmesini hızlandırmanın de öncelikli hedeflerden biri olduğunu dile getiren Kasım-Jomart Tokayev, Kazakistan’da küçük ve büyük işletmeler için en iyi koşullar sağlandığını, aynı zamanda küçük işletmelerin orta ölçekli işletmeler tabakasına geçmeleri için teşviklerin bulunmadığını söyledi.
Cumhurbaşkanı ayrıca, iş dünyası ile devlet arasında etkili diyalogun kurulması için kilit bir kanal rolünü üstlenmesi gereken Ulusal Girişimciler Odası “Atameken”in faaliyetlerine odaklandı. Tokayev, Odanın çalışmalarında köklü değişikliklerin yapılması gerektiğini vurguladı.
Toplantıda ayrıca, Ulusal Ekonomi Bakanı Alibek Kuantırov, Başsavcı Berik Asılov, Atameken Ulusal Girişimciler Odası Divan Başkanı Raimbek Batalov, Girişimci Haklarının Korunmasından Sorumlu Ombudsman Rustam Zhursunov, Ridder Madencilik Ekipman Fabrikası kurucusu Andrey Peçenin ve birçok iş adamı daha konuşma yaptı.