Kazakistan Orta Asya'da Maaşta Lider
Kazakistan'ın ekonomik, finansal ve sosyal analizler üzerine uzmanlaşmış ve Kazakistan, Orta Asya ve BDT ülkelerinin ekonomisi üzerine güncel veriler ve analizler sunan Ranking.kz internet portalı, BDT ülkeleri Devletlerarası İstatistik Komitesi’nin bilgilerine ve ülkelerin ulusal istatistik büroların verilerine dayanarak yaptığı araştırmaya göre Kazakistan, Orta Asya ülkeleri arasında ortalama maaş bakımından lider konumda bulunuyor. Eylül 2024 itibarıyla ülkede ortalama nominal maaş 817,2 dolar olarak kaydedildi. Bu rakam, Özbekistan’daki ortalama maaşın (437,8 dolar) ve Kırgızistan’daki maaşın (411,2 dolar) yaklaşık iki katı, Tacikistan’daki maaşın ise 3,4 katıdır (242,8 dolar).
Tacikistan’da geçen yıl nominal maaş %24,9, reel maaş ise %21,1 artış gösterdi ve bu oranlar bölgedeki en yüksek artışlar oldu. Diğer ülkelerde maaş artışları daha düşüktü.
Kazakistan’da 2024 yılında 181,1 dolar olan asgari maaş bölgenin en yüksek asgari maaşı oldu. Özbekistan’da bu rakam 89,4 dolar, Tacikistan’da 54,9 dolar ve Kırgızistan’da sadece 28,3 dolar olarak kaydedildi. Türkmenistan’ın resmi verilerine göre asgari maaş 402,9 dolar olarak açıklansa da ülkede döviz kuru serbest piyasada farklılık gösterdiğinden, reel maaşın yaklaşık 74,2 dolara denk geldiği açıklandı.
Kazakistan’da maaşların en yüksek olduğu sektörler finans ve sigorta (1 700 dolar üzeri) ile madencilik sektörleridir. Tacikistan’da finans sektörünün yanı sıra imalat sanayi ve hizmet alanında çalışanlar yüksek maaş alıyor. Kırgızistan’da ise en yüksek maaşlar bilişim teknolojileri ve finans sektöründe verilmektedir. Benzer durum Özbekistan’da da yaşanmakta olup, bu alanlarda çalışanların maaşı 1 000 doları aşıyor. Bölge genelinde en düşük maaşlar eğitim, sağlık, tarım ve kamu hizmeti alanlarında görülüyor.
Avrupa ülkelerine kıyasla Orta Asya’da yaşam maliyeti daha düşük olsa da, maaşların satın alma gücü de oldukça geride kalıyor. Ocak 2024 itibarıyla Özbekistan’da satın alma gücü endeksi 44,5 olarak kaydedildi. Bu, New York’taki alım gücünün yarısına denk geliyor. Kırgızistan’da ise maaşlarla satın alınabilecek mal ve hizmet miktarı New York’a kıyasla %65 daha düşük.
Enflasyonun da vatandaşların gelirlerini etkileyen önemli bir faktör olduğu belirtildi. 2024 yılında fiyatlar Kazakistan’da %6,6, Özbekistan’da %7,7 artarken, Kırgızistan’da %4,2 ve Tacikistan’da %3,2 artış gösterdi.