Kazakistan, Patates İhracatına Kısıtlama Getiriyor
Hükümetin basın açıklamasına göre, komşu ülkelerden, özellikle Özbekistan’dan gelen yoğun talep ve artan ihracat fiyatları nedeniyle 2024 yılında Kazakistan’ın patates ihracatı 1,5 kat artarak 411 bin tondan 605 bin tona çıktı. Bu durum iç piyasayı da etkiledi. Son bir hafta içinde, ihracat için üretimde patates fiyatları 170 tengeden 270 tengeye yükseldi. Başbakan Oljas Bektenov’un talimatıyla, Tarım, Ticaret ve Entegrasyon Bakanlıkları durumu yakından izliyor.
İç piyasada patates fiyatlarının artışını önlemek amacıyla 18 Ocak 2025 tarihinde düzenlenen Ticari Faaliyetlerden Sorumlu Kurumlararası Komisyon toplantısında, patates ihracatının üçüncü ülkelere yapılmasına altı ay süreyle kısıtlama getirilmesine karar verildi.
Bu kısıtlama, Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) ülkelerini kapsamıyor. Ancak, bu bölgelere yapılan ihracat da takip edilecek. Ayrıca, 16 Ocak 2025 tarihinden itibaren ihracat için gerekli olan bitki sağlığı sertifikalarının verilmesi durduruldu.
Bu tedbirlerle, patates fiyatlarının sabitleştirilmesi, fiyatlardaki spekülatif artışların önlenmesi ve piyasada spekülatif faaliyetlerini engellenmesi amaçlanıyor. Hükümet, ticaret mevzuatına aykırı eylemlerin tespiti durumunda derhal yaptırım uygulanacağını belirtti.
Tarım Bakanlığı’na göre, mevcut patates stokları 2025 erken hasadına kadar iç talebi karşılamaya yeterlidir. 19 Ocak itibarıyla satış noktalarındaki stoklar hariç, toplam stok miktarı 850 bin tonu aşıyor:
Patates üreticileri birliğinde: 600 bin ton
İstikrar fonlarında: 68 bin ton
Küçük işletmeler ve hane halkı mahzenlerinde: 200 bin tondan fazla
2024 yılında Kazakistan’da toplam 2,9 milyon ton patates hasat edildi. Bunun 300 bin tonu erken hasattan elde edildi. 2024 yılı ithalatı 56 bin ton olarak gerçekleşti. Ağustos ayından itibaren piyasaya arz edilen patates miktarı 2,6 milyon ton oldu. Bu, toplam nüfusun Ocak-Nisan 2025 dönemine kadarki ihtiyacını (1,5 milyon ton) fazlasıyla karşılıyor.
Tüketim ve İhracat Verileri:
Ağustos-Aralık 2024 tüketimi: 844 bin ton
2024 yılı ihracatı: 620 bin ton
Ocak-Nisan 2025 tahmini tüketimi: 675 bin ton