Kazakistan, Trans-Afgan demiryolu projesine katılacak
Kazakistan Başbakan Yardımcısı Serik Jumangarin Afgan mevkidaşı Abdul Ghani Baradar ile yaptığı görüşmede bölgesel taşımacılık olanaklarının genişletilmesi konusunu masaya yatırıldı. Taraflar, Orta ve Güney Asya’nın ulaşım entegrasyon projelerinde işbirliğinden yana olduklarını bildirdi.
Kazak tarafının Termez - Mezar-ı Şerif - Kabil - Peşaver ve Herat - Kandahar - Spin Buldak demiryolları inşaat projelerine katılmaya hazır. Projelerin uygulanmasıyla bölge ülkeleri arasındaki yük teslimat süresinin neredeyse 10 misli kısalmasının yanı sıra, yük nakliyat maliyeti de düşecek. Kazakistan, Trans-Afgan koridorunun projesine demiryolu hattının üst yapısı için malzemeleri, traversleri ve Kazak malı bağlantı elemanlarını tedarik ederek katılmaya hazır.
Son üç yılda Kazakistan'dan Afganistan'a ihracat taşımaları istikrarlı bir artış göstermekte: 2023'te demiryoluyla taşıma hacmi 2021 yılına göre %14 artarak 2,7 milyon tona ulaştı ve bunun 1,5 milyon tonu un ve tahıldan oluştu. Önümüzdeki yıllara ilişkin beklenti ise ihracatın %40 artması yönünde. Aynı zamanda, 2030 yılına kadar taşımaların üç kat artması bekleniyor.
Taraflar ayrıca, ülkeler arasındaki havayolu ulaşımının yeniden başlatılmasını da görüştü. Kazakistan ve Afganistan havacılık kurumları arasında imzalanan Karşılıklı Anlayış Mutabakat Zaptı’na göre, iki ülkenin havayolu şirketleri haftada 3 tarifeli yolcu/kargo uçuşu gerçekleştirme hakkına sahiptir. Kazak tarafı, Afgan havayolları şirketlerinden gelecek başvurular üzerine bu konuyu değerlendirmeye hazır olduğunu ifade etti.
Görüşmede ayrıca, Kazakistan Demiryolu Ulusal Şirketi A.Ş. temsilcileri, karşılıklı yük akışını artırmak amacıyla Kazakistan'ın ihracat ve transit olanaklarını da sundu.
Şirket Genel Müdürü Baurjan Urınbasarov, "Kazakistan'dan Özbekistan, Afganistan, Pakistan ve akabinde deniz yoluyla BAE'deki Jebel Ali limanına kadar yeni bir multimodal ihracat rotası düzenlemek için bir pilot proje başlatıldı. Yeni rota KTZ Express'in iştirakiyle düzenlendi. İhracatçı Kazak Bio Synergy şirketi, kargo teslimat ortağı ise Pakistan’ın National Logistics Cell (NLC) şirketidir. Halihazırda Pavlodar eyaletinde kargo yüklemeleri başladı. İçi boş alüminosilikat mikroküre nakliyatı söz konusudur. Almatı'da yük konteynerlere yeniden yüklenecek ve Pakistanlı ortağın araçlarına aktarılacak. Daha sonra karayoluyla Özbekistan ve Afganistan üzerinden Pakistan'ın Karaçi limanına varacak. Oradan iki konteyner deniz yoluyla BAE'deki Jebel Ali limanına gönderilecek." diye açıklamada bulundu.
Baurjan Urınbasarov’a göre malların varış noktasına ulaşmasına kadar süre yaklaşık 20-25 gündür. Pilot projenin başarılı olması halinde bu güzergahın geliştirilmesi ve bu istikamette büyük hacimlerde yük nakliyatının yapılması bekleniyor.