Kazakistan'da Sera Sebze Hasadı Artıyor
Energyprom.kz'nin haberine göre, Kazakistan'da bitkisel üretimi sübvanse etmeye yönelik yeni kurallar, çiftçilerin sera işletmeleri için elektrik, gaz ve kömür sübvansiyonu almasına imkan tanıdı. 2023 yılında çiftçiler düşük karlılıktan şikayetçiydi ve birçoğu iflasın eşiğindeydi. Bunun ardından, yeni standartlar getirilerek girişimcilerin belirlenen koşulları sağlamaları halinde sübvansiyon alabilmesi sağlandı. Sadece iki güney eyalette toplam ödemeler yaklaşık 900 milyon tenge oldu.
Bu önlemler 2024 yılındaki sera sebze hasadını etkiledi. Ulusal İstatistik Bürosu’na göre, kapalı alanlardaki brüt hasat %7,3 artarak 166 900 tona ulaştı. İki yıl üst üste yaşanan düşüşün ardından bu büyüme başarı olarak değerlendirilebilir. Başlıca ürünler salatalık ve domatestir. Domatesin payı %60 olurken (99,5 bin ton, %4,2 düşüş), salatalık hasadı %37,1 artarak 61,9 bin tona ulaşmıştır. Diğer sebzeler (biber, patlıcan, mantar) brüt hasadın %3,3'ünü oluşturmuştur.
Hasattaki büyüme, sera alanındaki artıştan kaynaklanmaktadır. 2024 yılında, özellikle güney bölgeleri nedeniyle, %13,6'lık bir artışla 13,7 milyon metrekareye ulaşmıştır. Türkistan eyaleti sera alanını 1,3 milyon metrekare, Almatı eyaleti 300 bin metrekare, Çimkent ise 157 bin metrekare artırdı. Güney, sera sebzeciliğinde lider konumdadır: seraların %88,4'ü burada yoğunlaşmıştır ve mahsulün %72,2'si hasat edilmektedir. Ana bölge, 9,7 milyon metrekare seranın bulunduğu Türkistan eyaletidir.
Artan hasada rağmen, yerli sebze üretimi hala yetersiz ve ithalat önemli bir faktör olmaya devam ediyor. Kasım 2024'te ülke 3 000 ton domates (Türkmenistan'dan) ve 1 300 ton salatalık (İran ve Çin'den) ithal etmiştir. Ocak-Kasım döneminde 10,8 bin ton salatalık (%1,6 artış) ve 53,9 bin ton domates (%8 artış) ithal edildi. İthal edilen sebzelerin 11 aylık değeri 59,6 milyon doları aştı. Aynı zamanda Kazakistan sera salatalığı ihraç etti: Kasım ayında Rusya'ya 542 ton, 11 ay boyunca ise yaklaşık 4 bin ton salatalık gönderildi.
Sonbahar sonu ve kış ayları, sera sebzelerine talebin en yüksek olduğu dönemdir. Fiyatlar açık arazideki ilk hasattan itibaren yükselmeye başlar. Temmuz 2024'te salatalık fiyatları Temmuz 2023'e kıyasla %23,5, domates fiyatları ise Ağustos ayında %24,9 oranında artmıştır. Yüksek fiyatlar Aralık ayının sonuna kadar devam etmiş, Ocak ayında ise artış yavaşlayarak %9'a düşmüştür.