Arman Şakkaliyev: 2030 yılına kadar e-ticaretin payını %20'ye çıkarmayı planlıyoruz
Kazakistan Cumhuriyeti Ticaret ve Entegrasyon Bakanı Arman Şakkaliyev haftalık Hükümet toplantısında, Kazakistan'da e-ticaretin payının 2023'ün on bir ayında yaklaşık 2,2 trilyon tengeye yani perakende satışların %13'üne ulaştığını, 2022 yılında ise e-ticaret hacminin %12,5 seviyesinde ve 1,9 milyar tengenin biraz üzerinde gerçekleştiğini duyurdu.
Kazakistanlıların çevrimiçi platformlarda en çok satın aldıkları başlıca ürünler ev eşyası, giyim ve ayakkabı, gıda, kozmetik ve ilaç iken, 2022 yılı sonuçlarına göre ise elektronik hizmet ticareti neredeyse 1,2 milyar tengeye ulaşmış olup, bunun %50,3'ü veya 596,8 milyar tengesi yolcu taşımacılığı hizmetlerinden elde edilmiştir.
e-Ticaret payının 2030 yılına kadar %20'ye çıkarmayı planladıklarını dile getiren Arman Şakkaliev, 2025 yılına kadarki dönem için e-Ticareti Geliştirme Eylem Planı’nın onaylandığını bildirdi. Pazar yerlerinde (marketplace) yerli mallara daha çok yer verilmesine önem verildiğini vurguladı.
Bakan,“Özellikle bazı elektronik ticaret platformlarında Kazak ürünleri için özel bölümler oluşturulmuş olup, Kazak ürünlerine ilişkin arama sonuçlarının görüntülenmesine öncelik verilmektedir. Çin'in büyük pazar yerleri Alibaba ve JD.com'da Kazak ulusal pavilyonlar açıldı. Bugün Alibaba platformunda 7 bin 500 Kazak ürünü sunuluyor ve JD.com'da Çin'deki 1 milyon pazaryeri abonesi tarafından rağbet gören yaklaşık 30 ürün Kazak ürünü bulunuyor." dedi.
Aralık 2023 itibarıyla JD.com aracılığıyla Kazak mallarının satışı 140 bin doları aştı.
Kazakistan'da faaliyet gösteren Rusya'nın en büyük İnternet ticaret platformları Ozon ve Wildberries’te 2023 yılı sonunda sırasıyla 45.400 ve 55.704 Kazak satıcı kaydoldu.
Arman Şakkaliev, geçen yıl 1 Ocak'tan itibaren bireylere online mal satan yabancı şirketler için Google vergisi (ithalat vergisi) adı verilen verginin uygulandığını hatırlattı. Sonuç olarak, 2023 yılında 60 yabancı şirket Kazakistan'da kayda geçmiş olup, iki yılda ödedikleri vergi miktarı 34,8 milyar tengeyi (2022 yılında 16,4 milyar tenge, 2023 yılında 18,4 milyar tenge) buldu.
e-Ticaretin gelişmesinin şartlarından biri de, depo ve lojistik altyapısının bulunmasıdır.
Arman Şakkaliev, "Cumhurbaşkanının talimatları kapsamında 2024 yılı sonuna kadar Çin tarafıyla birlikte sınır ötesi e-ticareti teşvik etmek amacıyla Kazakistan'da bölgesel bir depo altyapısını oluşturmak üzere çalışmaların yapılması planlanıyor. Aktobe ve Aktau şehirlerinde ara depo ve gümrük altreposu ağının geliştirilmesi de devam edecek." diyerek Bakanlığın planlarını paylaştı.
Gümrük antrepolarının açılmasıyla malların Çin'den Avrupa'ya ve ters yönde daha transiti için büyük marketplacelerden malların yerleştirilmesi mümkün olacak ve aynı zamanda yabancı malların Kazak alıcılara teslimat süresi 60 günden 7 güne düşmüş olacaktır.
Bakana göre Kazakistan, elektronik satış kanalları aracılığıyla diğer ülkelerle ticaret hacmini yıllık 100 milyon dolar kadar artırmayı planlıyor. Bu amaçla, Kazakistan Cumhuriyeti Ticaret ve Entegrasyon Bakanlığı, Orta Asyalı ortaklarla küresel pazarlarda ortak bir pavilyonun açılması, örneğin, bölgedeki zanaatkârların mallarını “Nomads of Central Asia” markası altında sunma konusunu görüşmeyi planlıyor.
Küçük ve orta ölçekli girişimcilere kapsamlı devlet desteği sağlamak amacıyla Atameken Ulusal Girişimciler Odası ile birlikte tüm bölgelerde e-ticaret eğitim merkezleri açılacak. Bugünlerde bu tür merkezler ülkenin dört bölgesinde faaliyet göstermektedir.